Zespół trakcji szklistkowo – plamkowych

Zespół Trakcji szklistkowo–plamkowych został sklasyfikowany przez grupę międzynarodowych specjalistów (The International Vitreomacular Traction Study Group) i podzielony na przyleganie szklistkowo-siatkówkowe (vitreomacular adhesion) lub trakcję szklistkowo-siatkówkową (vitreomacular traction). Każde z nich zostało podzielone na postać ogniskową (focal) oraz szeroką (broad).

Trakcje szklistkowo-plamkowe są stanami o dosyć małej dynamice. U wielu pacjentów stan jest stabilny w okresie wielomiesięcznej obserwacji. U części z nich może dochodzić do samoistnego odłączenia się ciała szklistego od plamki i co za tym idzie - do samowyleczenia pacjenta. W obu tych grupach objawy subiektywne pacjenta mogą być mało nasilone lub pacjent może wcale nie odczuwać jakichkolwiek dolegliwości ze strony narządu wzroku. Czynnikami sprzyjającymi samowyleczeniu mogą być: operacja zaćmy, ogniskowy przyczep trakcji oraz długi okres obserwacji. W przypadkach bezobjawowych lub mało objawowych można stosować jedynie obserwację.

VRTS – samoistne wyleczenie obraz OCT

VRTS – samoistne wyleczenie obraz OCT

Wielu pacjentów jednak odczuwa pogorszenie ostrości wzroku lub wykrzywianie się obrazu (metamorfopsje). Dotyczy to w szczególności takich postaci trakcji, które prowadzą do zmian strukturalnych siatkówki w plamce. Może dochodzić do rozwarstwienia zarówno warstw wewnętrznych jak i zewnętrznych siatkówki, przerwania ciągłości siatkówki (otworu w plamce) z lub bez uniesienia siatkówki, uniesienia siatkówki bez otworu w plamce lub gromadzenia się materiału pozakomórkowego pod plamką.

VRTS – powstanie otworu warstwowego zewnętrznego, obraz SS-OCT

Leczenie operacyjne polega na witrektomii (usunięciu ciała szklistego) oraz oddzieleniu i usunięciu błony granicznej zewnętrznej ciała szklistego od siatkówki. Bardzo pomocne w wykonaniu operacji jest barwienie ciała szklistego. My preferujemy barwienie za pomocą barwników niebieskich, niektórzy lekarze stosują do tego celu lek sterydowy triamcinolon. Zabarwienie ciała szklistego pozwala precyzyjnie ocenić miejsca przyczepu ciała szklistego do siatkówki oraz rozległość zmian, która zwykle jest większa niż wstępna ocena bez barwienia. Na zakończenie operacji zwykle nie ma potrzeby stosowania tamponady wewnątrzgałkowej, o ile nie występowały otwory w siatkówce i lub odwarstwienie siatkówki.

Wyniki leczenia są zwykle dobre i zależą od stopnia uszkodzenia struktury siatkówki przez trakcję szklistkowo-plamkową. Powikłania są niezbyt częste i utrzymują się w zakresie 1 – 3 % pacjentów.

Autorzy artykułu:

Badania i zabiegi okulistyczne wykonywane są w Klinice Okulistycznej „Jasne Błonia” Sp. z o.o., Łódź, ul. Rojna 90, tel.: 42 611 04 04